Kleine en middelgrote werkgevers (t/m 100 werknemers)
De regering wil dat de re-integratie van langdurig zieke werknemers zich in het tweede ziektejaar in principe volledig kan gaan richten op het tweede spoor (bij een andere werkgever). Voorgesteld wordt dat kleine en middelgrote werkgevers (t/m 100 werknemers) deze mogelijkheid onder voorwaarden krijgen.
Doel wijziging re-integratieverplichtingen tweede ziektejaar
Doel is kleine en middelgrote werkgevers meer wendbaar te maken door eerder duidelijkheid te geven tot welk moment zij de eigen functie van de zieke werknemer voor hem beschikbaar moeten houden, zodat zij eerder tot vervanging van de zieke werknemer kunnen overgaan.
Wettelijke aanpassing re-integratieverplichtingen
Geregeld wordt dat kleine en middelgrote werkgevers de mogelijkheid krijgen vanaf de start van het tweede ziektejaar zich alleen te richten op re-integratie tweede spoor indien aan de voorwaarden voor het afsluiten van het eerste spoor wordt voldaan. Met de maatregel krijgen werkgevers en werknemers duidelijkheid over het te volgen spoor bij re-integratie en de mogelijkheid tot vervanging van de werknemer in het tweede ziektejaar.
Het afsluiten van het eerste spoor kan ofwel a) door middel van schriftelijke overeenstemming tussen werkgever en werknemer of b) in het geval UWV toestemming heeft verleend het eerste spoor af te sluiten.
Schriftelijke overeenstemming
Hierbij dient het te gaan om een voorstel van de werkgever waarmee de werknemer schriftelijk heeft ingestemd, waarbij het zo is dat de instemming voorafgaand aan de aanvang van het tweede ziektejaar dient te zijn bereikt. De instemming van de werknemer dient geheel vrijwillig te hebben plaatsgevonden, moet schriftelijk zijn vastgelegd en de werknemer moet aantoonbaar (schriftelijk) zijn gewezen op de bedenktermijn van twee weken. Daarnaast staat het de werknemer vrij om aan de instemming eventueel aanvullende voorwaarden te verbinden.
Een gezamenlijk besluit tot het afsluiten van het eerste spoor heeft belangrijke gevolgen voor zowel werkgever als werknemer. De re-integratie richt zich in het tweede jaar immers alleen nog op het tweede spoor en werknemer behoudt (ook wanneer hij volledig herstelt) alleen nog recht op terugkeer in zijn oude werk (zijn oude functie) bij zijn werkgever als zijn werkplek nog beschikbaar is.
Gelet op deze consequenties wordt bepaald dat de overeenstemming zoals hiervoor bedoeld schriftelijk moet zijn vastgelegd, waarbij sprake moet zijn van een duidelijke en ondubbelzinnige verklaring van werknemer. Afhankelijk van de omstandigheden heeft de werkgever een onderzoeksplicht. Hij moet zich ervan vergewissen dat de werknemer de consequenties goed begrijpt en daadwerkelijk akkoord gaat met het beëindigen van de re-integratie eerste spoor, bij de eigen werkgever. De werknemer is dan aangewezen op tweede spoor.
Toestemming UWV
Als er niet tot overeenstemming kan worden gekomen en de werkgever wil toch eerste spoor afsluiten, kan in dit kader toestemming worden gevraagd aan UWV.
UWV zal een inhoudelijke toets doen bestaande uit drie onderdelen:
- Toets of sprake is van arbeidsongeschiktheid
- Toets op re-integratie inspanningen eerste ziektejaar
- Toets op mogelijkheden hervatting in (aangepast) eigen werk binnen 13 weken na afloop van het eerste ziektejaar
Een verklaring van de bedrijfsarts op deze drie punten dient bij de aanvraag te worden gevoegd.
Opzegverbod en ontslag in geval van afgesloten eerste spoor re-integratie
Het opzegverbod dat geldt bij een afgesloten eerste spoor re-integratie eindigt twee jaar na de eerste ziektedag van de werknemer. Dat is alleen anders als UWV in geval van een nog zieke werknemer een loonsanctie oplegt. Het opzegverbod wordt in dat geval verlengd met de periode waarvoor UWV een verlengde periode van loondoorbetaling oplegt (maximaal 52 weken).
Indien na afloop van de periode van het opzegverbod door de kleine of middelgrote werkgever wordt overgegaan tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst, zal dit in de meeste gevallen plaatsvinden middels een beëindigingsovereenkomst.
De kleine of middelgrote werkgever heeft eveneens de mogelijkheid om UWV om toestemming te vragen de arbeidsovereenkomst te mogen opzeggen. Daarvoor wordt binnen het ontslagstelsel een nieuwe redelijke grond voor ontslag gecreëerd waarop de kleine en middelgrote werkgever in geval van een afgesloten re-integratie in het eerste spoor een beroep kan doen. Van deze redelijke grond kan sprake zijn indien, in overeenstemming tussen werkgever en werknemer of met toestemming van UWV na het eerste ziektejaar, het eerste spoor van re-integratie is afgesloten. Tevens toetst UWV of het opzegverbod bij ziekte of, in geval van een (volledig) herstelde werknemer, het nieuw gecreëerde opzegverbod bij afgesloten eerste spoor, niet langer van toepassing is. Tot slot wordt getoetst of aannemelijk is dat de werkgever voor de werknemer van wie het eerste spoor is afgesloten naar verwachting binnen 13 weken geen arbeidsplaats beschikbaar heeft in eigen of aangepast eigen werk.
Compensatie transitievergoeding
Voorgesteld wordt dat de werkgever de bij ontslag betaalde transitievergoeding bij UWV gecompenseerd kan krijgen. Deze compensatie bedraagt maximaal de transitievergoeding die is opgebouwd tot op het moment dat 104 weken is verstreken sinds de eerste ziektedag van werknemer.
WW en ZW
Instemmen met afsluiting eerste spoor zal voor de werknemer geen gevolgen hebben voor het recht op een werkloosheidsuitkering of ziektewetuitkering.
Tot slot
Het bovenstaande is inmiddels vervat in een concept wetsvoorstel. De internetconsultatie ten aanzien van dit concept wetsvoorstel is gestart op 13 oktober 2023 en loopt tot 24 november 2023.
Zie voor het concept wetsvoorstel: https://internetconsultatie.nl/wetsvoorstelwijzigingreintegratieverplichtingentweedeziektejaar/b1 en voor de memorie van toelichting: https://internetconsultatie.nl/wetsvoorstelwijzigingreintegratieverplichtingentweedeziektejaar/b1
